เคยคิดบ้างไหมว่า ในระหว่างที่เราดำเนินชีวิตไปในแต่ละวัน ในแต่ละขณะที่เรายังมีลมหายใจและรับรู้การมีอยู่ของตัวเรานั้น
มี กี่ชีวิตที่จากไป...จากไปอย่างไม่หวนกลับ
การจากไปที่เราเรียกว่า ...ความตาย
ณ ขณะปัจจุบันของชีวิตเรานั้น ความตายช่างดูห่างไกลยิ่งนัก ไกลจนเกินกว่าจะคาดคิด และถึงแม้ว่าเราจะไม่มีโอกาสได้รับรู้เลยก็ตาม ความตายก็ยังคงเกิดขึ้นอยู่ทั่วทุกหนแห่ง...ตลอดเวลา
มีเพียงช่วง ขณะที่ความตายเฉียดเข้ามาใกล้ตัวเราเท่านั้น ที่จะเป็นช่วงเวลาที่เรารู้ซึ้งว่าความตายนั้นมีอยู่จริง และอยู่แนบชิดกับเราเพียงไร
มันอาจจะเป็นช่วงขณะที่เราได้ สัมผัสกับวินาทีแห่งความตายหรือช่วงเวลาที่บุคคลที่ใกล้ชิดกับเราได้จากไป
เป็น ช่วงขณะที่ทำให้เรารู้สึกว่าทุกอย่างมีปลายทาง และชีวิตมีวันสิ้นสุด
ช่วง ขณะแห่งความจริงที่ทำให้เรารู้ซึ้งว่า...เราเองก็หนีไม่พ้นเช่นกัน
สำหรับ ผู้วายชนม์แล้ว ความตายเป็นเพียงการก้าวผ่านประตูจากห้องหนึ่งไปสู่อีกห้องหนึ่ง
แต่ สำหรับผู้ยังคงอยู่ ความตายบอกอะไรแก่เรา
ดอน ฮวนได้กล่าวไว้ว่า “ความตายคือผู้มาเตือน”
“ความตายเป็นสหายของเราตลอดไป...มันอยู่ทาง ซ้ายมือของเราตลอดเวลา ความตายเฝ้าคุณอยู่ขณะที่คุณรอคอย...ความตายกระซิบที่หูของคุณ และคุณรู้สึกถึงความเย็นยะเยียบอย่างที่คุณรู้สึกในวันนี้ ความตายกำลังเฝ้าดูคุณอยู่เสมอไป มันเฝ้าคุณไม่ห่างไปไหนจนกระทั่งวันนี้ มันจะยื่นมือของมันออกมาแตะที่ตัวของคุณ”
สำหรับ ดอน ฮวนแล้ว การรับรู้ถึงความตายทำให้การรู้สึกว่าตัวเราเองมีความสำคัญนั้นเป็นสิ่งที่ ไร้สาระ
“เราจะเห็นตัวเองมีความสำคัญได้อย่างไร ในเมื่อเรารู้ว่าความตายกำลังล่าเราอยู่”
“สิ่งหนึ่งที่คุณต้องทำ เมื่อคุณไม่มีน้ำอดน้ำทน...คือ หันหน้าไปทางซ้ายมือแล้วขอคำแนะนำจากความตายของคุณ ความคับแคบจำนวนมหึมาจะมลายไปหากความตายกวักมือเรียกคุณ หรือเมื่อคุณมองเห็นมันแวบหนึ่ง หรือแม้เพียงคุณมีความรู้สึกว่าสหายของคุณอยู่ที่นั่น กำลังเฝ้าดูคุณอยู่”
“ความตายคือผู้ที่มาแนะนำตักเตือนที่ฉลาดที่สุดเพียงผู้ เดียวที่เรามี คราวใดที่คุณเกิดความรู้สึกชนิดที่เป็นอยู่เสมอว่า ทุกสิ่งทุกอย่างไม่อยู่กับร่องกับรอย หรือคุณกำลังถูกทำลายให้ย่อยยับลงไป ก็จงหันไปหาความตายแล้วถามว่า มันจะเป็นเช่นนั้นจริงหรือ? ความตายจะบอกกับคุณว่าคุณคิดผิดไปแล้ว ไม่มีอะไรเลยที่จะเกิดขึ้นเป็นเรื่องเป็นราวขึ้นมาจริง ๆ ที่ยิ่งไปกว่าสัมผัสของความตาย ความตายของคุณจะบอกกับคุณอีกว่า ฉันยังไม่ได้ยื่นมือมาสัมผัสคุณเลย”
ความสอดคล้องดังกล่าว สามารถพบได้ในพุทธศาสนา ซึ่งได้มีการสอนให้มนุษย์เราตั้งอยู่ในความไม่ประมาทโดยการให้ระลึกถึงความ ตายอยู่เสมอ
ในหนังสือ “พุทธธรรม” ได้กล่าวถึงการคิดถึงความตายเอาไว้ในฐานะเป็นอุบายเพื่อการปลุกเร้าคุณธรรม ดังนี้
“หลักการทั่วไปของวิธีคิดแบบนี้มีอยู่ว่า ประสบการณ์คือสิ่งที่ได้ประสบหรือรับรู้อย่างเดียวกัน บุคคลผู้ประสบหรือรับรู้ต่างกัน อาจมองเห็นและคิดนึกปรุงแต่งไปคนละอย่าง...ของอย่างเดียวกันหรืออาการกิริยา เดียวกัน คนหนึ่งมองเห็นแล้ว คิดปรุงแต่งไปในทางดีงาม เป็นประโยชน์ เป็นกุศล แต่อีกคนหนึ่งเห็นแล้ว คิดปรุงแต่งไปในทางไม่ดีงาม เป็นโทษ เป็นอกุศล แม้แต่บุคคลคนเดียวกัน มองเห็นของอย่างเดียวกัน หรือประสบอารมณ์อย่างเดียวกัน แต่ต่างขณะ ต่างเวลา ก็อาจคิดเห็นปรุงแต่งต่างออกไปครั้งละอย่าง คราวหนึ่งร้าย คราวหนึ่งดี”
“การคิดถึงความตาย ถ้ามีอโยนิโสมนสิการคือทำใจหรือคิดไม่ถูกวิธี อกุศลธรรมก็จะเกิดขึ้นเช่น คิดถึงความตายแล้วสลดหดหู่ เกิดความเศร้าความเหี่ยวแห้งใจบ้าง เกิดความหวั่นกลัวหวาดเสียวใจบ้าง ตลอดจนเกิดความดีใจเมื่อนึกถึงความตายของคนที่เกลียดชังบ้างเป็นต้น”
“แต่ ถ้ามีโยนิโสมนสิการ คือ ทำใจหรือคิดให้ถูกวิธี ก็จะเกิดกุศลธรรม คือ เกิดความรู้สึกตื่นตัวเร้าใจ ไม่ประมาท เร่งขวนขวายปฏิบัติกิจหน้าที่ ทำสิ่งดีงามเป็นประโยชน์ ประพฤติปฏิบัติธรรมตลอดจนรู้เท่าทันความจริงที่เป็นคติธรรมดาของชีวิต”
ใน “ภัทเทกรัตตสูตร” พระพุทธเจ้าได้ตรัสถึงการระลึกถึงความตายเพื่อเป็นการเร่งเร้าให้ลงมือกระทำ มีใจความว่า
“บุคคลไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงแล้ว ไม่ควรมุ่งหวังสิ่งที่ยังไม่มาถึง สิ่งใดล่วงไปแล้ว สิ่งนั้นก็เป็นอันละไปแล้ว และสิ่งที่ยังไม่มาถึง ก็เป็นอันยังไม่ถึง ก็บุคคลใดเห็นแจ้งธรรมปัจจุบัน ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ ได้ บุคคลนั้นพึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้ปรุโปร่งเถิด พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ความตายในวันพรุ่ง เพราะว่าความผัดเพี้ยนกับมัจจุราชผู้มีเสนาใหญ่นั้นย่อมไม่มีแก่เราทั้งหลาย พระมุนีผู้สงบย่อมเรียกบุคคลผู้มีปรกติอยู่อย่างนี้ มีความเพียรไม่เกียจคร้านทั้งกลางวันและกลางคืน นั้นแลว่าผู้มีราตรีหนึ่งเจริญ ฯ”
ดังนั้น สำหรับผู้ยังคงอยู่แล้ว ความตายเปรียบเสมือนผู้มาตักเตือนให้เรามองเห็นความจริงของชีวิต และเร่งขวนขวายกระทำในสิ่งที่ควรกระทำ เพราะเราไม่อาจรู้หรอกว่า วันพรุ่งนี้จะมีสำหรับเราไหม
“ความตายคือผู้ล่า และความตายอยู่ทางซ้ายมือของเราเสมอไป เราคนใดคนหนึ่งที่อยู่ที่นี่ต้องขอคำแนะนำจากความตาย และละความคับแคบไร้สาระทั้งหลายที่มนุษย์มีอยู่ โดยใช้ชีวิตราวกับว่าความตายจะไม่ยื่นมือมาสัมผัสที่ตัวของพวกเขานั้นเสีย”
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น